Acil Durum Planları

Bir acil durum, şirket çalışanlarının, şirket sahasında çalışan müteahhit firma personelinin, ziyaretçilerin veya yakın tesis yada yerleşim merkezlerinde bulunanların yaralanmasına veya can kaybına neden olabilen, tesisin üretimini kısmen veya tamamen durdurabilen, tesise veya doğal çevreye zarar veren, tesisin finansal yapısını veya toplumdaki imajını tehdit eden planlanmamış olaylardır. Acil durum yönetimi, olayın etkilerini azaltmak, müdahale etmek ve etkilerini giderme sürecinin koordinasyonudur. Acil durum yönetimi dinamik bir süreçtir. Planlama en kritik aşamalardan biridir. Eğitimler, tatbikatlar, ekipmanların denenmesi ve faaliyetlerin koordine edilmesi diğer önemli fonksiyonlardır. Acil durum olarak aşağıdaki başlıklar düşünülmektedir; 
· Yangın
· Deprem
· Sel Ya Da Su Baskını
· Yoğun Kar Yağışı
· Toplu Gıda Zehirlenmesi
· Fırtına
· Heyelan
· Kimyasal Madde Kazaları
· Parlayıcı Ve Patlayıcı Madde Kazaları
· Radyasyon Kazaları
· Anarşik Olaylar
· İletişim Sistemini Çökmesi
· Bilgisayar Sisteminin Çökmesi
· Ana Müşteri Veya Tedarikçilerin Kaybedilmesi
· Büyük Üretim Arızaları
· Enerji Kesilmesi
· Sabotaj
· İş Kazası
· Salgın Hastalık
· Trafik Kazası
· Aşırı Sıcak veya Soğuk
· Seferberlik Hali

Acil Durum Yönetimi için Durum Tespiti

Acil durum yönetimi için durumu tanımlarken, ölümler, cezai sorumluluk gibi olumsuz etkileri tanımlamak yerine, böylesi bir hazırlığın olumlu yönleri ön plana çıkarılmalıdır. 
Bunlar;
· Acil durum yönetimi çalışanları, toplumu ve çevreyi korumayı amaçlar.
· İşletmenin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi demektir
· İşletmenin yerel kurumlar ile uyumunu sağlar.
· İşletmeye finansal sıkıntılar, üretime ara verilmesi, ünitelerin zarar görmesi ve
· Cezai ve toplumsal sorumluluğu azaltır.
· İşletmenin itibarını artırır.
· Sigorta giderlerinde tasarruf sağlar.

YÖNETİM REHBERİ
Acil Durum Yönetim Rehberi etkin bir acil durum yönetim programı hazırlanması ve
yürütülmesi için adım-adım izlenecek aşamaları içermektedir. Bu rehber bir grup
insanın çalıştığı veya bir arada bulunduğu, atölyeler, perakendeciler, tedarikçiler veya
her türden kuruluş tarafından kullanılabilir.
ACİL DURUM PLANLAMASININ AŞAMALARI:
· BİRİNCİ AŞAMA-EKIBIN OLUŞTURULMASI
· İKINCİ AŞAMA-RISK ANALIZI
· ÜÇÜNCÜ AŞAMA-PLANLAMA
· DÖRDÜNCÜ AŞAMA-YÜRÜRLÜK

BİRİNCİ AŞAMA-EKIBIN OLUŞTURULMASI:
Acil durum yönetim planını hazırlamak için görevli bir kişi veya ekip olmalıdır. Ekibin yapısı: Ekibin büyüklüğü yürütülecekoperasyonun yapısı, ihtiyaçlar ve kaynaklara bağlıdır. Çalışmaları yürütürken bilgi ve destek alabileceğiniz yerler şunlardır:

Üst yönetim
Kısım yöneticileri
Çalışanlar
Teknik Hizmetler
Teknik emniyet ve çevre politikasını yürüten kısımlar,
Halkla ilişkiler görevlileri
Koruma ve güvenlik birimi
Pazarlama ve Satış
Hukuk Müşavirliği
Finansman ve Satın alma
İSGB ya da OSGB
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu

Yönetim desteği ve yetkilendirme:
Yönetimin desteğini göstermek ve yardımlaşma ortamı hazırlamak için planlama ekibine planın hazırlanması için alınması gerekli kararları alma yetkisi verilmelidir. Ekipte üyeler ve ekip lideri arasında yetki sınırlarını net olarak tanımlayın. Ancak bunu yaparken fikir alışverişine engel olabilecek kadar katı olmayınız. Acil Durum Yönetim Politikasının belirlenmesi: Üst yönetici işletmenin
acil durum yönetim politikasını ortaya koymalıdır.

Termin planı ve bütçeleme yapılması:
Bu çalışmayla igili termin planı hazırlanmalı, işin kritik safhaları belirlenmeli ve işin bütçesi yapılmalıdır. 

Mevcut Riskleri ortaya koymak için aşağıdaki işlemler yapılır:
Tahliye planı
Yangından korunma planı
İSG prosedürü
Çevre ile ilgili prosedürler
Koruma ve güvenlik prosedürleri
Sigortalama ile ilgili prosedürler
Finansman ve satın alma prosedürleri
Planlı ve acil durdurma prosedürleri
İş tanımları ve iş emirleri
Zararlı maddeler planı
Risk yönetim planı
Ana geliştirme planı
Karşılıklı yardım ve işbirliği anlaşmaları

Resmi kurum ve kuruluşlar, sosyal kurumlar ve destek alınabilecek yerlerin yetkilileri ile bir araya gelmek için görüşülebilecek yerler aşağıdaki gibidir:
Valilik/Kaymakamlık
Kriz Komitesi
İl/İlçe Sivil Savunma Müdürlükleri
İl/İlçe Emniyet Müdürlükleri
İl/İlçe Jandarma Komutanlıkları
Belediye Başkanlığı
İtfaiye Müdürlüğü
Sağlık Müdürlüğü
Hastane Müdürlükleri
Kızılay Meteoroloji Müdürlüğü
Telefon İdaresi
Elektrik İdaresi
Su İdaresi
Doğalgaz İdaresi
Komşu işletmeler

Yasal dayanak ve gerekçelerinizi belirlemek için başvurulacak kaynaklar şunlardır:
4857 Sayılı İş Kanunu ve dayalı yönetmelikler,
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük
7126 Sayılı Sivil Savunma Kanunu ve bağlı mevzuat
2872 Sayılı Çevre Kanunu ve bağlı mevzuat
7269 Sayılı Umumi Hayata Müesir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun ve bağlı mevzuat
2941 Sayılı Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu ve bağlı mevzuat
2 Eylül 1997 Tarih ve 23098 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik
711 Sayılı Nöbetçi Memurluğu Kurulması ve Olağanüstü Hal Tatbikatlarında Mesainin 24 Sat Devamını Sağlayan Kanun
2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanmasına Dair Kanun
88/13543 sayılı Sabotajlara Karşı Koruma Yönetmeliği
Sigorta Mevzuatı Sağlık Mevzuatı Uluslararası kaynaklar (FEMA, NSC, NFPA, EPA, OSHA, CSB)

Uluslararası kaynaklar kapsamında daha detaylı bilgileri aşağıdaki web adreslerinden edinilebilir:
o Federal Emergency Management Agency (FEMA) : www.fema.gov
o National Fire Protection Asociation : www.nfpa.org
o United States Environmental Protection Agency : www.epa.gov
o Ocupational Safety and Health Administration : www.osha.gov
o United States Chemical Safety and Hazard Investigation : www.csb.gov
o National Safety Council : www.nsc.org

Acil Durum Organizasyon şeması hazırlanır. Oluşturulabilecek ekipler aşağıdadır:
Acil Durum Yöneticisi, Operasyon Ekibi,
Basın ve Halkla İlişkiler Ekibi,
Haberleşme Ekibi,
Koruma ve Güvenlik Ekibi,
İlkyardım Ekibi,
Sosyal Yardım Ekibi,
Ulaştırma Ekibi,
Yangın Söndürme Ekibi,
Arama-Kurtarma Ekibi,
Saha Operasyon Ekibi (İşletme Ekibi),
Teknik Destek Ekibi,
Tahliye Ekibi,
Lojistik Destek Ekibi,
Hasar Tasfiye Ekibi ve Yedek Ekip.

Sahada faaliyet gösteren ekipler dışındaki destek ekipleri içinde yer alan bir ekip birden fazla fonksiyon üstlenebilir. Sözgelimi, sosyal yardım ekibi ulaştırma ekibinin fonksiyonunu da üstlenebilir.

b) Malzeme: Acil durumlara müdahale edecek ekipleri uygun malzeme ve ekipmanlarla donatınız. Bunun yanı sıra temini uzun süren kritik malzemelerin de yedeklerini her zaman hazır bulundurunuz. Acil durum malzeme ve ekipmanlar aşağıdaki gibidir.

Yangından korunma (itfaiyeci elbiseleri, yangın battaniyesi vb.) Ve söndürme malzemeleri (gaz, su ve köpük esaslı söndürme malzeme ve ekipmanları),
Haberleşme (Telsiz ve telefon),
İlkyardım ve arama-kurtarma malzemeleri, 
Sesli ve ışıklı alarm ve anons sistemleri,
Acil enerji kaynakları (mobil jeneratör) ve endüstriyel temizlik malzemeleri.

c) Ekiplerin faaliyet göstereceği yerler  Kriz Yönetim Merkezi, ilkyardım merkezi, sığınaklar ve geçici iskân sahaları. (Birden fazla alternatif yer tanımlayınız),  Basın brifing merkezi (tercihen işletme dışında bir yer tanımlayınız. Şoför dinlenme binaları ve şayet işletme sahası dışında ise misafirhaneleri kulanınız). 

Dış kaynaklar kapsamında protokol yapılabilecek kurumlar şunlardır:
Mahalli Kriz Komitesi
Sivil Savunma Müdürlüğü
İtfaiye Müdürlüğü Hastaneler
Yerel Güvenlik Birimleri (Polis/Jandarma)
Tedarikçiler Yakın Sanayi Kuruluşları
Sigorta Şirketi

Acil Durum Yönetim Unsurları:
Sevk ve İdare
Haberleşme
Can güvenliği
Tesis güvenliği
Toplumsal Yardımlaşma.
Bakım ve onarım
Lojistik destek

Acil Durumlarda İhtiyaç Duyulabilecek Dokümanlar
Bir acil duruma müdahale esnasında ihtiyaç duyulabilecek dokümanlar şunlardır:
· Acil Durum Çağrı Listesi
· Malzeme Tahliye Formu
· İhbar Formu
· Bina Ve Tesis Genel Vaziyet Planı: Bu plan üzerinde aşağıdaki bilgiler işlenmiş olmalıdır.
Ana ve yardımcı kesme vanaları
Hidratlar/yangın vanaları/yangın dolapları
Ana su vanaları
Su boru devresi
Gaz hattı ana kesici vana
Gaz boru devresi
Elektrik şalterleri
Trafolar
Su tahliye kanaları
Bağımsız kanalar (tesisin yakınından veya altından geçen)
Her binanın adı (İşletmenizdeki tesislerin yanı sıra, var ise lojman sahasını içeren bölümüne de binaların adı, numarası ve sokak numarasını yazınız)
Bina kat planları
Alarm ve anons sistemleri
Yangın söndürücüler
Yangın söndürme sistemleri
Çıkışlar
Merdivenler
Belirlenmiş kaçış yoları
Yasaklanmış (tehlikeli) bölgeler
Zararlı maddeler (temizlik malzemeleri ve kimyasallar dâhil)
Yüksek değerli malzemeler

PLANIN YÜRÜRLÜĞE KONULMASI:
Planın yürürlüğe konulması ve devam faaliyetlerde personelin ve birimlerin
sorumluluklarını gösteren “Sorumluluk Matrisi” (EK-6) hazırlayınız.
Aşağıdaki sorlara yanıt aranabilir.
Kimler eğitilecek?
Eğitimi kim verecek?
Hangi tür eğitimler düzenlenecek?
Eğitimin hangi aşaması nerede yapılacak?
Eğitim nasıl ölçülecek ve kayıtlandırılacak?

ACİL DURUM YÖNETİMİNDE GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMASI GEREKLİ HUSUSLAR

Bu bölüm, acil durum yönetiminin özünü oluşturan faaliyetleri içermektedir. Bunlar:

Yönlendirme ve Kontrol:
Herhangi bir acil durumda bir kimse yönetimi almalıdır. Kaynakların yönetimi, gelen bilgilerin analiz edilmesi ve karar verilmesine yönlendirme ve kontrol denir.

1- Kriz Yöneticisi: Kriz Yöneticisi, taktik planlama ve tahliye, dış yardıma ihtiyaç var ise ilgili yerlerden yardım talep edilmesi, iç kaynaklar ile dış kaynaklar arasındaki koordinasyonu da kapsayan tüm acil durum operasyonunun yönetiminden sorumludur. Kriz Yöneticisi o işletmede görevli en üst kademe yöneticidir. 
2- Operasyon Ekibi(Kriz Yönetim Ekibi): Bu ekipte görevli kimseler yönetim kademesinde olan ve karar alma yetkisinde kimseler olmalıdır. Bu ekip Kriz Yöneticisini desteklemekle görevlidir.
3- Acil Durum (Kriz) Yönetim Merkezi: Kriz yönetim merkezi tüm acil durum operasyonlarının yönetim merkezidir ve Kriz yöneticisinin yönetiminde çalışır.

a) Haberleşme ekipmanları (telefon ve telsiz)
b) Acil Durum Planının bir sureti
c) Acil Durum Prosedürleri
d) Tesis yerleşim planları ve kat planları
e) Acil durum müdahale ekiplerindeki personelin isim listesi
f) Teknik dokümanlar
g) Bina güvenlik system şeması
h) Telefon rehberi
i) Aydınlatma ve haberleşme için yedek güç kaynağı

BELİRLİ TEHLİKELER
En yaygın tehlikelere dair bilgiler içermektedir.
1. Yangın:
Yangın en yaygın tehlikeli durumdur. Her yıl meydana gelen yangınlar binlerce ölüm ve yaralanmalara sebep olmakta ve milyarlarca lira hasara yol açmaktadır. Yangın ile ilgili planlamada Şu hususları göz önüne alınız:

Planınızı geliştirirken aşağıda hususları göz önünde bulundurunuz.

a) Bulunduğunuz bölgedeki İtfaiye kuruluşlarının yangın söndürme imkânlarını görüşmek üzere İtfaiye Müdürlüğü yetkilileri ile bir araya geliniz. İşletmenizde almakta olduğunuz yangın önlemlerini görüşünüz. Yangına yol açabilecek veya yangını besleyebilecek ya da yayabilecek işlemler ile maddeleri tespit ediniz.
b) İşletmenizi yangın riski açısından incelemeye alınız. Yangın ile ilgili yasal uygulamalar ve işletmenizdeki durumu tespit ediniz.
c) Yangın durumunda tahliye edilmesi gereken malzemelerinizi tespit ederek tahliye önceliklerini belirtir etiketler yapıştırınız. Tahliye edilecek malzemeleri, Malzeme Tahliye Formu’na (EK-4) kaydediniz ve devamlı günceleştiriniz.
d) Sigortacınızın yangın önleme, korunma ve söndürme konusunda önerilerini alınız.
e) İşyerinin yangından korunması, söndürülmesi, tesisin tahliyesi ve yangın bildirimi
f) Yangın esnasında personelinize asansörleri değil, merdivenleri kullanmalarını konusunda bilgi verilmesi
g) Tahliye tatbikatları yapınız.
h) Ünite durdurma ve tahliye işlemlerini gözlemek üzere her sahaya bir yangın muhafızı görevlendiriniz.
i) Yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı malzemelerin güvenli depolanması ve taşınması için prosedürler hazırlayınız.
j) Kolayca tutuşabilir maddelerin bir araya getirilmesini önleyici prosedürler hazırlayınız.
k) Yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin depolandığı, taşındığı ve kullanıldığı bölgelerde çalışan personelinizden sigara alışkanlığı olanlar için güvenli bir yerde sigara içme bölümü tesis ediniz.
l) Yangın söndürme ekipmanlarının sürekli fal tutulması için bir periyodik bakım program hazırlayınız.
m) Yangın söndürücüleri uygun yerlere yerleştiriniz.
n) Yangın söndürücülerin kullanımı konusunda personelinizi eğitiniz.
o) Duman dedektörleri tesis ediniz. Duman dedektörlerini ayda bir kontrol ediniz. Pilerini yılda bir yenileyiniz.
p) Yangın durumunda personeli uyarmak için bir alarm sistemi tesis ediniz. İmkan var
ise, kurduğunuz yangın sistemi mahalli itfaiyeye otomatik haber verme sistemli
olmasına dikat ediniz.
q) Bir yağmurlama sistemi, yangın dolabı, hidrat ve yangına dayanıklı duvar ve kapılar tesis etmeyi göz önünde bulundurunuz.
r) Kilit personelin tüm güvenlik önlemlerini bilmelerini sağlayınız.
s) Yangına müdahale eden personel ve yangın gözetmeni tarafından kolayca kapatılmalarını temin için, elektrik, gaz, su kesme şalter ve vanalarını işaretleyiniz.
2. Tehlikeli Madde Olayları Yanıcı, parlayıcı veya patlayıcı, zehirleyici, çürütücü, oksitlenebilen, tahriş edici yada radyoaktif nitelik taşıyan maddelere tehlikeli maddeler denir. 

Bu konudaki çalışmalarınızda aşağıdaki bilgi kaynaklarını gözden geçiriniz:
a) İşletmenizde bulunan maddelerin “Malzeme Güvenlik Bilgi Formunu (Material Safety Data Shet: MSDS),
b) Çevre Mevzuatı,
c) İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
d) Parlayıcı ve Patlayıcı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde Alınması Gerekli

Önlemlere Dair Tüzük

3. Su baskını ve sel:
Su baskını ve sel en yaygın tabi afetlerdendir. Sel, ani gelişen bir olay iken su baskınları birkaç sat veya gün içinde gerçekleşebilir. Ancak ani gelişen su baskınları da vardır.
4. Fırtına:
Fırtına açık sahada buluna çalışanlara ve tesise ciddi hasar verebilen şiddetli esintilerdir.
5. Deprem:
6. Teknolojik acil durumlar:
Teknolojik acil durumlar enerjinin, haberleşme sisteminin kesintiye uğraması veya
tamamen kaybedilmesi gibi durumları içerir.

İLGİLİ MEVZUAT

İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLÜĞÜ TÜZÜĞÜ'
(11.1.1974 Sayılı R.G.’de Yayınlanmıştır)
DÖRDÜNCÜ KISIM
Madde 91 - Sürekli olarak en az 50 işçi çalıştırılan işyerlerinde Sosyal Sigortalar Kurumunca sağlanan tedavi hizmetleri dışında kalan işçilerin sağlık durumlarının denetlenmesi, ilk yardım, acil tedavi ve diğer koruyucu sağlık hizmetlerini düzenlemek üzere, işveren, Umumi Hıfzıssıha Kanununun 180 inci ve Sosyal Sigortalar Kanununun 114 üncü maddeleri gereğince işyerindeki işçi sayısına ve işteki tehlikenin büyüklüğüne göre, bir ya da daha fazla hekim sağlayacaktır. Madde 92 - İşverenler,işin niteliğine,özelliğine,çeşidine ve çalıştırdıkları işçi sayısına ve hekim ve sağlık tesisleri ile olan ilişkilerine göre,zamanında gerekli tedbirleri almak amacıyla aşağıda belirtilen sağlık tesisleri ile ilk yardım ve tedavi levazımını,işyerlerinde bulundurmakla yükümlüdürler. Madde 93 - Kişisel ilk yardım paketleri; kazaya uğrayanın ilk yardımcı gelinceye veya bir sağlık tesisine gönderilinceye kadar,kendi kendine gerekli pansumanı yapacak veya ağrısını giderecek nitelikte malzeme ve ilaçlarla donatılacaktır. Kişisel ilk yardım paketinin içinde,aşağıda yazılı ilaç ve malzeme bulunacaktır:

- Kullanma yönergesi,
- Pamuk (Küçük paket),
- Gazlı bez (Steril),
- Sargı bezi,
- Yapıştırıcı band (Steril),
- Analjezik hap,
- Tendürdiyot (1 veya 2 ampul),
- Sülfamitli toz.

Madde 94 - Mekanik cihazları bulunmayan ve 10 dan az işçi çalıştıran işyerlerinde,içinde aşağıda yazılı ilk yardım levazımı bulunan 1 numaralı ilaç kutusu veya çantası bulundurulacaktır:

- 1 adet ilk yardım broşürü,
- 25 gram yarı yarıya alkol ile karıştırılmış tentürdiyot (Cam kapaklı renkli
şişede),
- 15 gram amonyak (Cam kapaklı şişede),
- 100 gram alkol (%98 lik tuvalet ispirtosu),
- 2 paket 25 er gramlık idrofil pamuk (Steril),
- 2 paket gaz idrofil (Steril),
- 3 adet muhtelif büyüklükte sargı bezi,
- 3 adet üçgen sargı,
- 1 adet makas,
- 1 adet pens,
- 6 adet çengelli iğne,
- 1 kutu yapıştırıcı flanster,
- 1 adet küçük küvet,
- 1 tüp aspirin,

Madde 95 - Mekanik cihazları bulunmayan ve 10 dan fazla ve 50 den az işçi çalıştıran işyerleri ile mekanik cihazlarla 10 dan az işçi çalıştırılan işyerlerinde, içinde aşağıda yazılı ilk yardım levazımı bulunan 2 numaralı ilk yardım çantası veya dolabı bulundurulacaktır:

- 1 adet ilk yardım broşürü,
- Parmak yaralanmaları için, sterilize edilmiş küçük sargı bezi 6 adet,
- 3 adetten az olmamak şartıyla yeteri kadar,orta boy sargı bezi (El ve ayaklar için),
- 5 adet üçgen sargı,
- Yeteri kadar vazelin borike,
- Tentürdiyot veya % 1 lik violet de gentiens sulu solüsyonu,
- 1 şişe amonyak (Cam kapaklı şişede),
- 1 tüp aspirin,
- 2 tüp yanık pomadı,
- 5 paket 25 gramlık idrofil pamuk,
- 5 paket gaz idrofil,
- 1 adet makas,
- 2 adet pens,
- 20 adet çengelli iğne,
- 1. kutu flaster,
- 1 adet enjektör, (5 cc. maddeni kutu içinde),
- 12 adet enjektör iğnesi,
- teinture de belladon 25 gram (Cam şişede),
- 2 adet küvet,
- 6 adet ampul huile camphree,
- 1 adet lastik bant,
- 2 ampul antispasmotik ve analjezik,
- Tetanoz serumu,

Madde 96 - Mekanik cihazlarla 10 dan fazla ve 50 den az işçi çalıştıran işyerleri ile yapılan işin niteliği bakımından,kaza ve zehirlenme tehlikesi bulunan işyerlerinde, içinde aşağıda yazılı ilk yardım levazımı bulunan 3 numaralı ilk yardım dolabı ile bir sedye ve bir battaniye bulundurulacaktır.

- 1 adet ilk yardım broşürü,
- 1 adet suni teneffüs cihazı,
- 4 adet atel,
- 1 adet foşer tüpü,
- 5 adet muhtelif büyüklükte sargı bezi,
- 6 adet üçgen sargı,
- 2 adet makas,
- 2 adet pens,
- 2 adet pens (Ağız için),
- 2 adet emaye küvet,
- 2 ampul morfin veya dolantin,
- 5 adet ampulıkafein,
- 5 adet ampul eter,
- 5 adet ampul huile camphree,
- 1 adet 5 Cm3. lük enjeksiyon şırıngası (20 tane paslanmaz iğne),
- 5 adet ergotin,
- 50 gram yarı yarıya alkol ile karıştırılmış tentürdiyot (Cam kapaklı bir şişe içinde),
- 15 gram amonyak (Cam kapaklı bir şişe içinde),
- 450 gram oksijenli su,
- 10 paket 25 er gramlık idrofil pamuk,
- 5 paket gaz idrofil,
- 2 düzine çengelli iğne,
- 1 kutu flaster (Yapıştırıcı yakı),
- 5 adet ampul adrenalin,
- 5 adet ampul apomophin,
- 1 adet lastik bant,
- 2 şişe tetanos serumu (10 ar Cm3. lük),
- 2 tüp yanık merhemi,
- 250 gram toz halinde tebeşir (Karbonat dotşo) cam kavanozda (Asit yanıkları için),
- 1 tüp vazelin,
- 1 adet nikel mahfazalı küçük model ustunç takımı,
- 1 adet sterlizatör (Tercihan elektrikli),
- Agraf ve agraf pensi,
- Sülfamit tozu,
- Antibiyotikli göz merhemi,

Madde 97 - 50 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde,içinde aşağıda yazılı ilk
yardım levazımı bulunan 4 numaralı ilk yardım dolabı ile yeteri kadar sedye ve battaniye
bulundurulacaktır:

- 1 tansiyon aleti,
- 1 adet ilk yardım broşürü,
- 1 adet suni teneffüs cihazı,
- 1 adet foşer tüpü,
- 2 adet nelaton sondası,
- 6 adet atel,
- 100 gram yarı yarıya alkol ile karıştırılmış tentürdiyot (Cam kapaklı renkli bir şişe içinde),
- 25 gram amonyak (Cam kapaklı bir şişe içinde),
- 1000 gram saf alkol,
- 900 gram oksijenli su,
- 15 paket idrofil pamuk (25,50 ve 100 gramlık 5 er paket),
- 10 paket gaz idrofil,
- 10 adet muhtelif büyüklükte sargı bezi,
- 10 adet üçgen sargı,
- 2 düzine çengelli iğne,
- 2 kutu flaster (Yapıştırıcı yakı),
- 1 adet makas,
- 2 adet ağız açacak pens,
- 3 adet küvet veya çukur tabak,
- 1 adet 2 Cm3 lük enjeksiyon şırıngası (20 tane paslanmaz iğne ile),
- 1 adet 10 Cm3 lük enjeksiyon şırıngası (20 tane paslanmaz iğne ile),
- 1 adet elektrikli sterilizatör,
- 10 adet ampul kafein,
- 5 adet ampul morfin,
- 10 adet ampul ergotin,
- 10 adet ampul eter,
- 10 adet ampul adrenalin,
- 5 adet ampul apomorphine,
- 2 adet lastik bant,
- 4 şişe tetanos serumu (10 ar Cm3. lük serül şeklinde),
- 2 şer tüp antibiyotik yara ve göz merhemi,
- 250 gram toz halinde tebeşir (Karbonat dö şo ) cam kavanozda (Asit yanık- ları için),
- 250 gram asetik asit (Kalevi yanıklar için),
- 500 gram toz halinde sönmüş kireç (Maddeni bir kutu içinde),
- 1 adet nikel mahfazalı küçük model ustunç takımı.

Madde 98 - 93,94,95,96,97 nci maddelerde yazılı ilaç ve malzeme,kullanıldıkça tamamlanacak ve her zaman eksiksiz bir şekilde bulundurulması sağlanacaktır. İlaç kutusuna veya çantasına veya dolaplarına,işin veya işyerinin özelliğine göre,işyeri hekimi tarafından lüzum gösterilen ilaç ve malzeme de eklenecektir. 

Madde 99 - İlaç kutuları veya çantaları veya dolapları,toz ve toprak girmeyecek şekilde yapılmış olacak ve herhangi bir karışıklığa meydan vermemek üzere, işleri bölünmüş ve her ilacın ismi,kutu veya şişesinin üzerine,okunaklı olarak yazılmış bulunacaktır. İlaç kutuları veya çantaları veya dolaplarının üzerlerine,içinde bulunan ilaçlar ve malzemelere göre,kaç numaralı sıhhi yardım kutusu, çantası veya dolabı olduğu yazılacak ve kapaklarının iç tarafına da,içinde bulunan ilaç ve malzemenin bir listesi yapıştırılacak ve beyaza boyanarak üzerine kırmızı ay işareti konacak ve işyerinin uygun bir yerinde bulundurulacaktır.

 Madde 100 - Hastanesi olmayan veya şehir ve kasabalar dışındaki yerlerde kurulmuş ve sürekli olarak en az 50 ve en çok 100 işçi çalıştırılan işyerlerinde,Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 180 inci maddesi gereğince hazırlanması gereken ilk yardım odasında,hasta odasında veya ulaşım güçlüğü bulunup da en az 10 işçi çalıştıran madden ocakları veya kaza ve tehlike ihtimali çok olan işyerlerinde,işin ve işyerinin niteliğine ve özelliğine göre 3 numaralı ilk yardım dolabındaki malzemelerle birlikte,aşağıdaki tıbbi alet ve malzemeler de bulundurulacaktır: 

- 1 adet tansiyon ölçme aleti,
- 1 adet üstü iyice temizlenebilen masa,
- 1 adet muayene masası,
- 3 adet sedye,
- 1 adet dil çekme pensi,
- 1 adet transfüzyon cihazı,
- 1 adet cam irrıgatör,
- 2 adet böbrek şeklinde küvet (Emaye),
- 1 adet büyük küveyt (Emaye),
- 2 adet su ve alet kaynatmak için metal veya emaye kap,
- 10 adet üçgen sargı,
- 1 m2 cerrahi muşamba,
- % 5 lik dekströz (yeteri kadar),
- Serum fizyolojik (yeteri kadar),
- Hipertönik serum (yeteri kadar),
- 5 çift cerrahi eldiven,
- Kırıklar için çeşitli büyüklükte ve yeteri kadar metal veya tahta aletler,
- 2 adet battaniye,
- 1 adet karyola ve yatak takımı,

Madde 101 - Hastanesi olmayan veya şehir ve kasabalar dışındaki yerlerde kurulmuş ve sürekli olarak 100 den fazla ve 500 den az işçi çalıştırılan işyerlerinde,umumi Hıfzıssıhha Kanununun 180 inci maddesi gereğince hazırlanması gereken revirde (İlk müdahale odası) işin ve işyerinin niteliğine ve özelliğine göre ilk yardım odasındaki (hasta odası) malzemelerle birlikte,aşağıdaki tıbbi alet ve malzemeler de bulundurulacaktır:

- 50 gram toz halinde iyodoform,
- 10 gram toz halinde rivanol,
- 25 gram süblime pastile,
- Mevzii anestezi için gerekli levazım,
- 1 adet 20 Cm3.enjeksiyon şırıngası (20 adet iğne ile)
- 1 adet tansiyon aleti,
- 1 adet steteskop,
- 6 adet çeşitli numarada maddeni sonda,
- 6 adet çeşitli numarada lastik sorda,
- 3 tüp çeşitli numarada katküt,
- 3 tüp çeşitli numarada ipek iplik,yeteri kadar sütür iğnesi,
- 1 adet nisai trus takımı (İşyerinde kadın işçi varsa),
- 1 adet oksijen verme cihazı,
- nikel mahfaza içinde küçük cerrahi alet takımı,
- 1 adet ameliyet masası (Basit ameliyatlar için),
- 1 adet camlı alet dolabı,
- Yeteri kadar sedye ile 100 kişiye 1 yatak hesabıyla 2 şer battaniyesi bulunan karyola ve yatak takımı,

Madde 102 - Hastanesi olmayan veya şehir ve kasabalar dışındaki yerlerde kurulmuş ve sürekli olarak 500 veya daha fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde, bir ilk yardım istasyonu yapılacaktır.Bu istasyonda,işin ve işyerinin niteliğine ve özelliğine göre 4 numaralı ilk yardım dolabında bulunan malzeme ile birlikte, aşağıda yazılı tıbbi alet ve malzemeler de bulundurulacaktır:

- 50 gram toz halinde iyodoform,
- 100 gram toz halinde rivanol,
- 25 gram süblime pastile,
- mevzii anestesi için gerekli levazım,
- Yeteri kadar sedye ile (100) kişiye (I) yatak hesabıyla
- 2 şer battaniyesi bulunan karyola ve yatak takımı,
- Nikel mahfaza içinde küçük cerrahi alet takımı,
- 3 tüp çeşitli numarada katkut,
- 3 tüp çeşitli numarada ipek iplik, yeteri kadar sütür iğnesi,
- 6 adet çeşitli numarada lastik sonda,
- 6 adet çeşitli numarada maddeni sonda,
- 1 adet steteskop,
- 1 adet 20 Cm3 lük enjeksiyon şırıngası (20 adet iğne ile),
- 1 adet tansiyon ölçme aleti,
- 1 adet nisai trus takımı (işyerinde kadın işçi varsa),
- 1 adet göz ve kulak için küçük trus takımı,
- 1 adet oksijen verme cihazı,
- 1 adet ameliyat masası (basit ameliyatlar için),
- 1 adet camlı alet dolabı,
- 1 adet muayene masası,

Madde 103 - İşyerlerindeki ilk yardım odalariyle ilk mücadele odaları ve ilk yardım istasyonları,bol ışıklı ve kolayca havalandırılıp ısıtılır,temizlenir ve yıkanır şekilde yapılmış olacak,içlerinde akar sıcak su hela ve yıkanma yerleri bulunacaktır. Akar sıcak su sağlanamayan yerlerde, su ısıtmak için gerekli tedbirler alınmış olacaktır. Yatakların bulunduğu oda ile muayene ve müdahale odaları, yeteri kadar geniş ve birbirinden uygun şekilde ayrılmış olacak ve buralarda, acil durumlar için, yedek aydınlatma tesisleri bulundurulacaktır. 

Madde 104 - İşyerlerinde, ilk yardım odaları ile ilk müdahale odaları, ilk yardım istasyonları ve diğer ilgili kısımlar, kolaylıkla bulunmaları için uygun şekilde işaretlenecek ve görünen yerlere okunaklı yazılar yazılacaktır.

Madde 105 - Sürekli olarak 50 den fazla işçi çalıştıran işyerlerinde hastalanan veya iş kazasına uğramış işçilerin, işyerine en yakın sağlık tesislerine taşınmaları için gerekli araç ve gereçler bulundurulacaktır.

Madde 106 - İlk yardım odaları, ilk müdahale odaları ve ilk yardım istasyonları ve ilk yardım istasyonlarının bakım, temizlik ve alet muhafazaları için, bir hemşire veya sağlık memuru görevlendirilecek, bunların sağlanamadığı hallerde, bu görevleri yapacak ilk yardım kursu görmüş yeterli bir eleman bulundurulacaktır. 

Madde 107 - Ağır ve tehlikeli işlerin yapıldığı işyerlerinde, bir sağlık memuru veya hemşireden başka ilk yardım ve kurtarma kursu görmüş en az bir kişi de bulundurulacaktır.

Madde 108 - Gece ve gündüz sürekli çalışan işyerlerinde, ilk yardım odaları, ilk müdahale odaları ve ilk yardım istasyonları, geceleri de görevli personeli ve araç ve gereçleri ile her an kullanılır halde hazır bulundurulacaktır. İşveren bu yönden, gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.